Tien stappen bij een dilemma
We hebben het allemaal al eens meegemaakt. Op een gegeven moment sta je in je leven op een kruispunt en moet je een beslissing maken. "Ga ik in deze relatie blijven?", "Kijk ik uit naar een nieuwe baan?", "Gaan we aan kinderen beginnen: ja of neen?", ... Op dat moment gaat onze geest in overdrive. We piekeren ons suf op zoek naar de ideale keuze en raken in een impasse want vaak is er die niet.
Stap 1: acceptatie: aanvaard dat kiezen niet gemakkelijk is.
Stap 2: kosten & baten: soms kan een dilemma opgelost worden met een 'kosten-baten-analyse'. Met andere waarden, schrijf voor elke optie alle voor- en nadelen op. Als je dat al gedaan hebt en het heeft niet geholpen, dan is dat niet erg: je hebt het tenminste geprobeerd. Als je het nog niet gedaan hebt of enkel in je hoofd, neem dan toch de tijd om het op papier te zetten. Het helpt je om je gedachten te structureren. Weet wel: hoe groter het dilemma, hoe kleiner de kans dat deze methode helpt.
Stap 3: geen perfecte oplossing: besef dat er geen perfecte oplossing is (anders had je het dilemma al lang opgelost). Welke keuze je ook maakt, je zal er je waarschijnlijk onzeker over voelen en je geest zal je waarschijnlijk vertellen dat het een verkeerde beslissing is en allerlei redenen geven waarom je het niet moet doen. Als je echter wacht op zekerheid, zal je waarschijnlijk voor altijd wachten.
Stap 4: je kan niet niet-kiezen: ook als je niet kiest, maak je een keuze. Als je geen scheiding aanvraagt, blijf je in je huwelijk. Elke dag dat je je ontslag niet indient, kies je ervoor om in je baan te blijven.
Stap 5: erken de keuze van vandaag: in navolging van stap 4 begin elke dag met de keuze van die dag te erkennen. Bijvoorbeeld: "De komende 24 uur kies ik ervoor om de anticonceptiepil te nemen".
Stap 6: neem een standpunt in: gegeven je keuze in stap 5 beslis waar je de komende 24 uur voor wil staan. Als je nog een dag in je huwelijk blijft, wat voor een partner wil je dan zijn voor die ene dag? Als je nog een dag in je job blijft, wat voor een collega wil je dan zijn voor die ene dag?
Stap 7: neem de tijd om na te denken: neem regelmatig de tijd om te reflecteren over je situatie. Neem je kosten-baten-analyse erbij en kijk of er in tussentijd iets veranderd is. Je kan je ook inbeelden hoe je leven eruit zou zien als je zou kiezen voor een bepaalde optie. Belangrijk hierbij is wel dat je dit bewust doet. Dus, niet tijdens het TV-kijken, het koken of het naar huis rijden. Ga rustig zitten met je pen en papier en doe niets anders dan reflecteren; dit gedurende een welomschreven tijdsperiode.
Stap 8: benoem het verhaal: waarschijnlijk ga je merken dat gedurende de dag je aandacht steeds weer gezogen wordt naar je dilemma. Dit kan zeer afleidend werken. Daarom kan het helpen om dan het verhaal te benoemen, "Daar heb je weer het 'vertrek-of-blijf'-verhaal", en richt je aandacht weer op de zinvolle activiteit in het hier en nu. Herinner jezelf eraan dat je over je dilemma mag reflecteren op een ander moment.
Stap 9: ontwikkel je bereidheid: gevoelens van angst en onzekerheid zullen ongetwijfeld de kop opsteken - welke optie je ook kiest. Stel je open en maak er ruimte voor: "Hier is angst en onzekerheid. Dit is perfect normaal: iedereen ervaart dit bij een uitdagende situatie met een onzekere uitkomst."
Stap 10: zelfcompassie: last but not least: wees mild voor jezelf. Maak jezelf los van nutteloze, zelfbekritiserende geklets. Herinner jezelf dat je een mens bent; niet een of andere hightech computer die de opties koeltjes kan analyseren en de beste oplossing uit kan spuwen. Herinner jezelf dat een moeilijke beslissing is - als het gemakkelijk was, zou het ook geen dilemma zijn.
Herwerkt naar Russ Harris (2011)